Bloeddonatie en zeldzame bloedgroepen

Wist u dat er naast de ABO- en Rh-classificaties (Rhesus), die de belangrijkste bloedgroepen definiëren, nog heel wat andere kenmerkende eigenschappen van bloed zijn?   

Om een bloedgroep te bepalen wordt er vooral gekeken naar de antigenen. Dat zijn stofjes die op de rode bloedcellen zitten. Samen vormen al die eigenschappen het fenotype. Dat is voor ieder individu uniek en wordt geërfd van de ouders, waardoor het varieert al naargelang de afkomst. 

U kunt dat vergelijken met de vele variaties in haarkleur; die worden ook gegroepeerd in brede categorieën (bruin, blond, rood, zwart).

In sommige wereldregio’s delen veel mensen de eigenschappen van een bepaalde bloedgroep, terwijl er elders weinig of geen zijn.

De beweging en vermenging van groepen mensen doorheen de geschiedenis kan ertoe leiden dat bepaalde bloedgroepen zeldzaam zijn in bepaalde regio's. Dat is het geval als de bloedgroep bij minder dan 4 op de 1000 mensen voorkomt.De beweging en vermenging van groepen mensen doorheen de geschiedenis kan ertoe leiden dat bepaalde bloedgroepen zeldzaam zijn in bepaalde regio's. Dat is het geval als de bloedgroep bij minder dan 4 op de 1000 mensen voorkomt.

Dit verschijnsel belangt iedereen aan en kan het vinden van compatibel bloed erg bemoeilijken wanneer iemand een transfusie nodig heeft.

Wie een transfusie krijgt met bloed dat een antigen bevat dat hij of zij niet heeft, kan slecht op dat antigen reageren en antistoffen aanmaken die de doeltreffendheid van de nieuwe rode bloedcellen veranderen.
Die transfusiereactie maakt de transfusie ondoeltreffend en kan in sommige gevallen tot ernstige complicaties leiden.
Om dergelijke problemen te vermijden is het dus essentieel dat de patiënt nieuw bloed krijgt van een zogenaamde 'compatibele', kortom iemand met eigenschappen (antigenen) die lijken op die van de patiënt.

Tal van situaties kunnen een transfusie vereisen, bv. een verkeersongeval, een bevalling met complicaties of een keizersnede, bepaalde chirurgische ingrepen enz.
Transfusies worden ook gegeven aan mensen die chemotherapie krijgen of mensen die aan ernstige bloedarmoede lijden.
En ten slotte hebben mensen die geboren worden met een genetische bloedaandoening zoals sikkelcelziekte of thalassemie ook soms regelmatig bloedtransfusies nodig. Deze patiënten hebben vaak al van kindsbeen af nieuw bloed nodig.